هوازدگی سنگ‌های ساختمانی ممکن است در صورت استفاده از مصالحی که با طرح یا موقعیت ساختمان مناسب نیستند، موادی که خواص آن‌ها را برای مقاصد خاص نامناسب می‌سازند، یا استفاده از مصالحی که در صورت قرارگیری در کنار هم، اثرات مخرب متقابل ایجاد می‌کنند، نیز به‌وجود می‌آید.
انتخاب مواد نامناسب برای طراحی یکی از عوامل هوازدگی سنگ‌های ساختمانی
انتخاب مصالح با توجه به دوام آن‌ها در منطقه‌ای که در آن به کارمی‌روند و سپس طراحی ساختمان متناسب با کاربری آن، یک مزیت محسوب می‌شود. اما در مواقعی که طرح از قبل داده شده است، باید دقت شود تا مواد متناسب با طرح انتخاب شود. یک نمونه جالب از انتخاب نامناسب مواد در ارتباط با طرح ساختمان، در شکل زیر نشان داده شده است.
سنگ مورد استفاده در ساخت کلیسا، لایم‌استون بسیار نفوذپذیر بوده و برای جلوگیری از نفوذ بیش‌ازحد آب، لایم‌استون دیگری برای پوشش دیوارهای راهرو و هوازدگی تکیه‌گاه‌ها انتخاب کردند. متأسفانه پوشش انتخاب‌شده، خود بسیار نفوذپذیر بوده و ازاین‌رو از نفوذ آب جلوگیری نکرده و خسارت قابل‌توجهی به سنگ‌کاری و گچ‌بری داخلی وارد شده است.
انتخاب مواد نامناسب برای اهداف خاص یکی دیگر از عوامل هوازدگی سنگ‌های ساختمانی
برخی از مواد برای هدفی که در آن قرار می‌گیرند، نامناسب هستند و سبب هوازدگی سنگ‌های ساختمانی می‌شوند.
اتصالات آهنی
امروزه شناخته شده است که اتصالات آهنی به سنگ‌کاری آسیب می‌زند که استفاده از آن‌ها را می‌توان به‌عنوان یک اشتباه در صنعت تلقی کرد. آهن فرفورژه بسیار خطرناک است زیرا دارای ساختار چندلایه است و اکسیداسیون بین لایه‌ها انجام می‌شود و انبساط بیشتر از آن است که اکسیداسیون محدود به سطح بیرونی باشد. نوع آسیب ایجادشده در شکل زیر نشان داده شده است. تعداد کمی از ساختمان‌های قدیمی، فاقد نمونه‌هایی از چنین اختلالاتی هستند. از دیگر موارد می‌توان به آسیب جدی ناشی از خوردگی آهن جاسازی‌شده درون بدنه ساختمان اشاره کرد. به‌طور کلی نمی‌توان استفاده از اتصالات آهنی را برای ساختمان توصیه کرد. خوردگی شدید اتصالات آهنی در ساختمان‌های مدرن شناخته شده است.
پوشاندن آهن با قلع، به‌طور کامل از خوردگی جلوگیری نمی‌کند و پس از نفوذ به پوشش، سرعت خوردگی تسریع می‌شود زیرا عمل الکترولیتی بین فلزات رخ می‌دهد. قرارگیری آهن در سرب یا گوگرد همچنین در جلوگیری از اختلال بی‌اثر است. بهتر است از آهن استفاده نشود و از فلزات غیرخورنده مانند فولادهای آلیاژی یا آلیاژهای مس یا نیکل استفاده شود. این‌ها استحکام کافی را بدون خطر برای سنگ فراهم می‌کنند. آلیاژهای نیکل نسبت به آلیاژهای مس دارای مزیت هستند زیرا در زمان انجام کار در معرض سرقت قرار نمی‌گیرند. مس ارزشمند است و ازدست‌دادن آن در اثر سرقت‌های کوچک غیرمعمول نیست. جایگزینی رول‌پلاک‌های آهنی به جای مس یا برنز نیز، شناخته شده است.
در مکان‌هایی که آهن‌کاری‌های گران‌بها در سنگ قرار می‌گیرند و باعث هوازدگی سنگ‌های ساختمانی می‌شوند، توصیه می‌شود در هنگام تعمیرات، آهن در سنگ مجددا تنظیم نشود. انتهای فلزی بدون زنگ‌زدگی به آهن‌آلات جوش داده شود، البته اگر سنگ هنوز آسیب ندیده باشد. توصیه می‌شود که آهن و سنگ به‌طور دوره‌ای در محل اتصال با یک رنگ روغن خوب رنگ‌آمیزی شوند. چنین عملیاتی از دسترسی به آب جلوگیری می‌کند و درنتیجه سرعت خوردگی را به تاخیر می‌اندازد.
بندکشی نامناسب
استفاده از ملات‌های متراکم سیمان پرتلند برای بندکشی، ممکن است باعث خراب‌شدن بیش‌ازحد سنگ یا آجرکاری شود.
استفاده از مواد ناسازگار
هوازدگی سنگ‌های ساختمانی ممکن است ناشی از جذب ترکیبات مضر منشاء ملات توسط سنگ باشد، اما تاکنون درست تشخیص داده نشده است که ناسازگاری مشابهی بین انواع خاصی از سنگ ساختمانی وجود دارد. برای مثال، ارتباط یک لایم‌استون با یک ماسه‌سنگ، اغلب منجر به هوازدگی سریع ماسه‌سنگ می‌شود که نمونه‌ای از آن در شکل زیر نشان داده شده است.
ماسه‌سنگ‌هایی که در آن‌ها، دانه‌ها با مواد سیلیسی سیمان شده است، در معرض حمله مستقیم گازهای گوگرد اتمسفر نیستند، اما اگر سولفات کلسیم حاصل از تجزیه سنگ آهک، راه خود را به چنین سنگی پیدا کند، ممکن است هوازدگی بیش‌ازحد ایجاد شود. سولفات کلسیم ممکن است با شستشوی مستقیم توسط باران از لایم‌استون حمل شود، یا ممکن است به‌صورت محلول در منافذ نفوذ کند و به‌دلیل تفاوت در خواص فیزیکی این دو ماده، تمایل به تجمع در ماسه‌سنگ داشته باشد.
ساختمان‌های متعددی با پایه‌ستون‌های ماسه‌سنگی و روبناهای آهکی ساخته شدهاند. در تعداد زیادی از این ساختمان‌ها، پایه‌ستون‌ها در حالت هوازدگی پیشرفته هستند و بروز هوازدگی معمولا به‌وضوح با شستشوی آب باران از لایم‌استون مرتبط است. در برخی موارد، پایه‌ستون‌ها با پاشیدن آبی که از قرنیزهای لایم‌استون می‌چکد، همراه است. در چنین شرایطی، هوازدگی ماسه‌سنگ در واقع به‌دلیل شستشوی سولفات کلسیم از لایم‌استون است. تحقیقات نشان داده است که ماسه‌سنگ‌ها، اغلب در اثر تبلور نمک‌های محلول نسبت به لایم‌استون‌ها، راحت‌تر متلاشی می‌شوند.
هوازدگی سنگ‌های ساختمانی ممکن است از ارتباط لایم‌استون منیزی با ماسه‌سنگ نیز ایجاد شود. به‌طور مشابه، اگر لایم‌استون به ساختمان لایم‌استون منیزی وارد شود، گاهی اوقات در اثر جذب سولفات منیزیم دچار هوازدگی زیادی می‌شود. در مثال نشان داده شده در شکل زیر، سه ستون سیاه، از لایم‌استون هستند. بقیه بنا از لایم‌استون منیزی است. دو تا از ستون‌های لایم‌استون دچار هوازدگی گسترده شدهاند و مقادیر زیادی سولفات منیزیم در مناطق پوسیده وجود دارد.
استفاده از انواع سنگ ساختمانی در مجاورت یکدیگر در یک ساختمان یک اتفاق رایج است. در برخی موارد، استفاده از آن‌ها هدفمند است. هدف، واردکردن رنگ و تنوع به نما یا ایجاد استحکام است. در برخی دیگر، به‌ویژه در ساختمان‌های قدیمی، کنار هم قرارگیری انواع سنگ، اغلب به‌دلیل استفاده از موادی است که دسترسی به آن‌ها راحت‌تر بوده است، یا به‌دلیل تعمیر ساختمان با موادی است که متفاوت از مواد اولیه به‌کاررفته در ساخت ساختمان است. باید احتمال هوازدگی سنگ‌های ساختمانی، در هنگام انتخاب مصالح برای ساختمان‌های جدید یا تعمیرات ساختمان‌های قدیمی، در نظر گرفته شود. تعیین این‌که ماده انتخاب‌شده دارای خواصی است که به نفع استفاده از آن در یک محل خاص است، کافی نیست. تأثیر احتمالی موادی که قرار است با آن مرتبط باشد نیز، باید به‌دقت مورد توجه قرار گیرد.
بدون دیدگاه